Een nieuwe ‘kluis’: trappistenklooster
Nadat de Franse Revolutie in 1798 het klooster had gesloten en de gebouwen in verval geraakten, lieten de paters trappisten van Westmalle in 1846 hun oog vallen op deze unieke plek, ideaal voor de vestiging van een nieuw klooster van een strenge gesloten orde. Zo zetten ze als het ware de traditie van de kluizenaars verder en bleef de naam van de ‘Achelse Kluis’ bewaard.
De Achelse Kluis was sindsdien een bloeiend trappistenklooster met een grote landbouwuitbating. Zij legden zich echter ook toe op andere economische activiteiten, die zorgen voor tewerkstelling in de omgeving: de verkoop van gespecialiseerde producten zoals was, groenten en fruit, vee en zuivelproducten, koperproducten waaronder de merkwaardige brandspuiten, drukwerk, boenwas, …
De bekende brouwerij met haar Achelse trappist is opgestart in 1850.
Oorlogsleed
Het trappistenklooster werd een strijdtoneel in WO I en WO II. Generaal De Schepper, die zich in 1914 met een klein legertje vrijwilligers in de Kluis had verschanst, veroorzaakte een beschieting van de Kluis door het Duitse leger. Tijdens de eerste wereldoorlog, werden de brouwketels weggehaald door de Duitsers. De Achelse Kluis werd in 1916 langs de noordzijde hermetisch afgesloten door een elektrische draadversperring, dat deel uitmaakte van een militair grensafsluiting van het drielandenpunt tot aan de zee.
In 1942 werd de Kluis nogmaals door de Duitse bezetter volledig ontruimd en ernstig beschadigd. Al in 1925 werden plannen gemaakt om de Achelse Kluis volledig her op te bouwen. Dit lukte echter niet en de zaak werd pas in de periode 1946-1949 definitief aangepakt. Ook toen kon slechts een beperkt gedeelte van het bouwplan gerealiseerd worden, zodat de huidige Achelse Kluis een merkwaardige bouwgeschiedenis presenteert, gaande van oude 18de-eeuwse constructies uit de kluisperiode en gebouwen uit de hele geschiedenis van de trappistentijd (1846-1950). De Achelse Kluis beschikt eveneens over een parel van monument: de neogotische kloosterkerk van architect Pierre Cuypers uit 1885. De oude kluizenaarskapel, ten westen van de kerk, werd gebouwd in 1736 en is één van de oudste monumenten uit de streek.
Een kijk op het gebouwencomplex van de Achelse Kluis.
Slechts een gedeelte van het kloostercomplex is te bezichtigen. Wie binnentrekt in het klooster om er gebedsvieringen te volgen komt voorbij de oudere restanten van dit complex: poortgebouw uit 1868, grote abdijkerk uit 1885-1886 en gastenkwartier.
De binnenkoer waarrond de winkel, cafetaria en religieuze winkel gelegen zijn kwam eveneens tijdens de groet bouwperiode in 1884-1885 tot stand.
Toen telde de communauteit meer dan 100 leden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Achelse trappistenabdij nieuwe stichtingen kon realiseren in Echt (1883), Diepenveen (1883-89) en Rochefort (1887).
De gebouwen zijn opgetrokken in een functionele stijl. Alleen de abdijkerk heeft een belangrijke monumentale waarde omdat het ontwerp in 1885 getekend werd door de grootmeester van de neogotiek, Pierre Cuypers.
Trappistenbier
Sinds 1998 wordt het Achelse trappistenbier opnieuw binnen de abdijmuren gebrouwen. De Achelse Kluis is een trappistenklooster dat steeds meer zijn deuren heeft opengezet met een cafetaria aan de moderne brouwerij verbonden en een boeken- en geschenkenwinkel.
