Documentatiecentrum Dr. Bussels
Het Documentatiecentrum Dr. Bussels in Hamont-Achel De Geschied- en Heemkundige kring ‘De Goede Stede Hamont’ werd in 1984 opgericht, de initiatiefnemer was de voormalige voorzitter L. Noten.
Vanaf de oprichting werd alles wat te maken heeft met erfgoed in Hamont-Achel verzameld. Het is uit de schoot van de Geschied- en Heemkundige kring dat in 2001 het Documentatiecentrum Dr. Bussels ontstond. Inmiddels is het uitgegroeid tot een van de grootste in de provincie Limburg.
Het Documentatiecentrum is gehuisvest in de voormalige vakschool van de zusters ursulinen en betrekt er het gelijkvloers en de eerste verdieping, samen goed voor ruim 750 m archief en documentatie over Hamont-Achel en de ruimere regio Limburg. Dankzij de medewerking van een vijftiental vrijwilligers en de financiële ondersteuning van het stadsbestuur van Hamont-Achel kan het Documentatiecentrum verder uitgebouwd worden.
Dr. Mathieu Bussels (1902-1991), naar wie het Documentatiecentrum is vernoemd, was aanvankelijk onderwijzer in de jongensschool te Hamont. Hij werd rijksarchivaris te Hasselt en verkreeg bekendheid als de promotor van de Limburgse geschiedenisbeoefening en het Limburgs erfgoedbeleid. Het Documentatiecentrum Dr. Bussels heeft een drievoudige opdracht
1. Het verzamelen van documentatie rond het rijke erfgoed en verleden van Hamont-Achel en de ruimere regio.
2. Het begeleiden en adviseren van burgers bij het onderzoek naar het erfgoed in Hamont-Achel en de ruimere regio en in het bijzonder het stamboomonderzoek (genealogie) dat steeds meer aan populariteit wint.
3. Het ontsluiten van het erfgoed in grotere projecten zoals publicaties, tentoonstellingen, medewerking aan gemeentelijke, intergemeentelijke en provinciale activiteiten of projecten.
Een korte rondgang in het Documentatiecentrum Dr. Bussels
Publieke ruimte
Elke dinsdagnamiddag en –avond kan het brede publiek in het Documentatiecentrum terecht voor een bezoek en met vragen over geschiedenis, heemkunde, erfgoed, stamboomonderzoek en alles wat met cultuur in Hamont-Achel en omgeving te maken heeft.
In een aangename studieruimte, voorzien van alle moderne communicatie-middelen, kunt u de akten (in kopie) van de burgerlijke stand, de parochieregisters en andere lijsten van Hamont-Achel en van vele omliggende gemeenten inkijken. Tegen kostprijs mag u de stukken kopiëren of reproduceren.
Tevens beschikt het documentatiecentrum over een uitgebreide verzameling digitale gegevens.
Erfgoedbibliotheek Noord-Limburg
Het Documentatiecentrum beschikt over een gespecialiseerde erfgoedbibliotheek: naast een complete verzameling publicaties over Hamont-Achel, zijn er talrijke werken over het erfgoed en de geschiedenis van Limburg en het oude prinsbisdom Luik waarvan Hamont-Achel vroeger deel uitmaakte. Deze publicaties worden vervolledigd met een mooie verzameling van historische en culturele tijdschriften en unieke oude boekwerken van de 16de tot 19de eeuw. Het topstuk is ongetwijfeld de rijk geïllustreerde vijfdelige Luikse druk: ‘Les Délices du pais de Liège’, een soort reisgids van Luik en Limburg rond 1730. De bibliotheek bevat tevens een 30-tal oude landkaarten van het gebied Limburg – Luik.
Documentatieruimte
Het grootse gedeelte van het Documentatiecentrum wordt ingenomen door honderden dossiers over alle mogelijke aspecten van de geschiedenis van Hamont-Achel. Naast de archieven van verenigingen, zijn er verzamelingen over instellingen (parochies, kloosters, gemeentepolitiek) en over individuele personen. Interessant zijn de vele kopieën van de overheidsarchieven, zoals deze uit het Rijksarchief in Hasselt of Maastricht of het bisschoppelijk archief in Luik.
Onze boekbind(st)ers
Fotoarchief
Sinds 1986 werkt de Geschiedkundige kring aan een grote verzameling fotografisch materiaal over Hamont-Achel. Niet alleen erfgoed (monumenten, belangrijke gebouwen en voorwerpen) maar ook het verenigingsleven en het sociaal leven van groepen en individuen worden gedocumenteerd. Waar aanvankelijk de foto’s analoog werden gereproduceerd worden ze nu steeds meer digitaal opgeslagen. Het fotoarchief wordt in het Documentatiecentrum thematisch ingedeeld en is op eenvoudige aanvraag te bezichtigen. De collectie omvat ongeveer 25 000 foto’s. Daaronder bevinden zich oude exemplaren van eind 19de eeuw en een uitgebreide reeks postkaarten, waarvan het merendeel over Hamont.
Bidprentjesarchief
Het bidprentjesarchief was het initiatief van pater Dominicus de Jong, een sterk heemkundig gedreven pater trappist van de Achelse Kluis.
Het archief herbergt een van de grootste collecties in de Benelux met nagenoeg 600.000 bidprentjes en tweehonderdvijftigduizend rouwbrieven.
Na de dood van pater Dominicus de Jong werd de verzameling behouden en bleven enkele vrijwilligers de verzameling onderhouden en liet men consultatie door geïnteresseerden toe.
Toch verdwenen in de loop van de jaren 1985-1995 zeer veel prentjes, waarvan het grootste gedeelte ontvreemd werd door vingervlugge bezoekers. Om hieraan een halt toe te roepen werd de collectie gesloten.
Het bidprentjesarchief werd op 27 oktober 2004 door de abdij van de Achelse Kluis overgedragen aan het Documentatiecentrum.
De officiële naam van deze unieke collectie is dan ook Bidprentjesarchief Pater Dominicus de Jong.
De verzameling bevat voor het grootste gedeelte Nederlandse prentjes, maar ook het Belgisch aandeel is niet onbelangrijk.
Sinds enkele jaren werd de verzameling in belangrijke mate aangevuld met nieuwe grote schenkingen. Het is de bedoeling om deze grote verzameling bidprentjes te inventariseren en te rangschikken op alfabet en op termijn digitaal toegankelijk te maken via het internet. Het beheer van deze prachtige collectie is nu in handen van een ervaren groep historici, genealogen en heemkundigen.
Info Documentatiecentrum Dr. Bussels Wal 18 3930 Hamont-Achel Elke week geopend op: dinsdag van 13.30-17.00 u en 19.00-22.30 u
Voor een bezoek op andere momenten kan u contact opnemen via het contactformuliers.
