Een religieus centrum
De Achelse Kluis dankt zijn oorsprong aan de oprichting van een grenskapel in 1656 om katholieken uit Valkenswaard, dat intussen onder protestants bewind stond, de kans te geven hun geloof te kunnen uitoefenen.
Na een tijdje werd de kapelverlaten en stichtte Peter van Eynatten uit Eindhoven er een kluis, dat is een gemeenschap van kluizenaars, geen monniken!, die er wel leefden in gemeenschap en hun tijd doorbrachten met hard landbouwwerk afgewisseld met gebed.
Door de Franse revolutionairen werd de Achelse Kluis in 1798 verkocht en verlieten de kluizenaars deze plaats.
In 1846 werd door het trappistenklooster van Westmalle in die Kluis een nieuwe vestiging opgericht: de Sint-Benedictusabdij van Achel.
Maar iedereen bleef tot op vandaag spreken over de Achelse Kluis.
Het einde van een tijdperk
De katholieke kerk en in het bijzonder de kloostergemeenschappen staan al geruime tijd onder druk. Eén van de problemen waarmee zij geconfronteerd werd en wordt is het sterk dalend getal religieuzen. Dat was in de Achelse Kluis ook het grootste pijnpunt. In 2020 verliet de laatste monnik, broeder Gaby, het klooster, dat intussen al geruime tijd geen zelfstandige abdij meer was en onder het beheer van het moederklooster Westmalle stond.
Waar er aanvankelijk plannen waren om de Achelse Kluis als trappistenklooster te behouden, werd duidelijk dat dit voor de gemeenschap in Westmalle een te grote last werd. Verkoop van het gehele complex werd in alle discretie door de abt van Westmalle voorbereid.
De laatste maanden gonsde het in Hamont-Achel over gegadigden die de Kluis wilden kopen.
24 januari 2023 werd in de pers de uiteindelijke naam van de koper genoemd: de Kempense ondernemer Jan Tormans uit Geel.
Kansen voor het bouwkundig erfgoed
In een interview met de krant De Tijd s(26.01.2023 stelt Tormans terecht dat een groot deel van de site van de Achelse Kluis sterk verwaarloosd is, maar dat hij de Achelse Kluis zal restaureren en zelfs uitbreiden.
Zijn nieuw plan is alvast ambitieus: uitbreiding van de capaciteit van de brouwerij, oprichting van een hoogwaardig restaurant, een hotel met 120 bedden, een congresruimte en zelfs de inrichting van een whiskystokerij.
Opvallend is zijn ontmoeting met de oude kapittelzaal geweest: “die lijkt zo geplukt uit een Harry Potter-film”.
Erfgoed Hamont-Achel waardeert deze plannen en wil zeker op haar terrein meewerken om via de restauratie de oude Achelse Kluis en de gebouwen van de oude trappistenabdij in ere te herstellen.